Folklor
inggih menika salah satunggaling kabudayan ingkang wonten ing tanah Jawi. Miturut
Dananjaya, 1984:2 folklor inggih menika “tradisi kolektif sebuah bangsa yang
disebarkan dalam bentuk lisan maupun gerak isyarat, sehingga tetap
berkesinambungan dari generasi ke generasi”. Ingkang kalebet folklor inggih menika dongeng, cerita, hikayat,
kepahlawanan, adat istiadat, lagu, tata cara, kesusastraan, kesenian lan busana
dhaerah. Ing tanah Jawi menika kathah folkror ingkang wonten ing
dhaerah-dhaerah mliginipun dhaerah padusunan. Folklor menika wonten saking
rumiyin dumugi sakmenika. Sumberipun folklor menika wonten ingkang saking buku
ananging kathah-kathahipun saking cariyosipun tiyang sepuh utawi mawi lisan.
Tiyang sepuh nyariosaken dhateng putra wayahipun babagan cariyos ingkang wonten
ing dhaerahipun piyambak, supados putra wayahipun saged mangertos sejarahipun
dhaerahipun piyambak. Dados samangke cariyos menika saged dipun-lajengaken
kangge generasi saksampunipun utawi saged dipun-sebat regenerasi. Folklor
menika tradisi ingkang dipun-warisaken kanthi turun-temurun. Folklor menika
kagunganipun masarakat tradhisional kathi kolektif utawi sesarengan. Folklor
menika wujudipun anonim, mila masarakat mboten gadhah hak kangge ngaku-aku
menawi menika karyanipun.
Folklor
ingkang rumiyin taksih kuncara ing saktengah-tengahing masarakat, ing jaman
sakmenika sekedhik-sekedhik sampun ajeng ical. Kathah tiyang ingkang mboten
rumaos menawi ing dhaerahipun wonten cariyos ingkang gadhah nilai sejarahipun
ing saklebeting cariyos menika. Kamangka tiyang Jawi menika kedah mangertos
menapa kemawon wujud kabudayan ingkang wonten ing dhaerahipun piyambak-piyambak
mliginipun kabudayan ingkang awujud folklor menika, supados tiyang Jawi gadhah
raos bungah lan bombong babagan kabudayan ingkang dipun-gadhahi dening dhaerah
menika. Kajaba supados gadhah raos bungah lan bombong ugi supados kangge nglestantunaken
utawi nguri-uri kabudayan Jawi ingkang awujud folklor menika wau.
Wonten
ing mriki, kenging menapa panyerat mendhet topik menika? Amargi miturut
panyerat, topik babagan folklor menika saged kangge tuladha menawi kabudayan
menika bilih mboten dipun-jagi saged ical lan kula panjenengan sedaya ingkang
mliginipun tiyang Jawi saged kesupen utawi malah mboten mangertos babagan
sejarah. Kamangka sejarah menika wigati sanget wonten ing pagesangan tiyang
Jawi. Sahingga kanthi milih perkawis menika, saged kangge pelajaran dhateng
kula panjenengan sedaya mliginipun tiyang Jawi ingkang wonten ing tanah Jawi
ingkang sampun misuwur kabudayanipun wonten ing pundi kemawon.
Folklor
menika saged kangge piwulangan kula panjenengan sedaya amargi wonten ing
saklebeting cariyos menika kadangkala wonten nilai-nilai moralipun ingkang saged
kula panjenengan sedaya pendhet lan saged dipun-dadosaken tuladha kangge
ngadhepi gesang menika. Wonten ing jaman modern kados sakmenika, kathah tiyang
Jawi mliginipun para wiranem ingkang mboten mangertos cariyosipun salah
satunggaling papan, tokoh, lsp utawi ingkang celak inggih menika mboten
mangertos cariyosipun ingkang wonten ing dhaerahipun piyambak-piyambak. Para
wiranem kados namung ngremehaken utawi mboten preduli babagan kabudayan folklor
menika. Prekawis menika dipun-sebabaken amargi wonten faktor-faktoripun.
Faktor-faktor menika saged saking para wiranemipun piyambak utawi saking
lingkungan sakiwa tengenipun. Prekawis ingkang kedadean ing wekdal sakmenika
inggih sampun kathah tiyang Jawi mliginipun para wiranem ingkang mboten preduli
kaliyan kabudayanipun ingkang dipun-gadhahi kaliyan dhaerahipun piyambak.
Prekawis menika wigati sanget supados dipun-panggihi solusinipun. Prekawis
menika sampun dados prekawis ingkang kedah dipun-tangani amargi sampun nyangkut
babagan kabudayan.
Saking
prekawis ingkang sampun dipun-andharaken ing nginggil menika, kula panjenengan sedaya
saged ngandharaken menawi prekawis ingkang wonten menika amargi wonten
faktor-faktor tartamtu. Kadosta, kirang wiyar wawasanipun ingkang dipun-gadhahi
kaliyan para wiranem sahingga kirang akrab babagan folklor. Para wiranem mboten
gadhah greget kangge mangertos babagan folklor, lan mboten sinau utawi nyuwun
pirsa kaliyan tiyang ingkang mangertos utawi langkung paham babagan folklor ing
dhaerahipun. Faktor ingkang angka kalih inggih menika saking lingkunganipun,
kadosta tiyang sepuhipun mboten maringi piwulangan menika lan mboten maringi
putranipun wawasan babagan folklor ingkang wonten ing dhaerahipun piyambak.
Utawi lingkunganipun kang putra mboten ngupayakaken nglestantunaken utawi
nguri-uri kabudayan ingkang awujud folklor menika, sahingga kang putra mboten
angsal ngelmu saking sinten kemawon. Kamangka folklor menika cara ingkang trep
mawi lisan dados saking tiyang ingkang setunggal ing tiyang setunggalipun
makaten. Bilih kula panjenengan sedaya remen menawi folklor menika saged tansah
wonten kedah dipun-uri-uri sampun ngantos ical saking papanipun
piyambak-piyambak.
Wonten
ing ngriki solusi ingkang saged dipun-leksanakaken saking prekawis ing nginggil
kala wau inggih menika kula panjenengan sedaya mliginipun para wiranem ingkang
gadhah tugas kangge nglajengaken kabudayan ingkang sampun wonten menika kedah
gadhah raos remen kaliyan kabudayan ingkang dipun-gadhahi, sahingga kabudayan
menika saged tansah lestantun utawi ngrembaka wonten ing pundi kemawon. Solusi
ingkang sanesipun inggih menika, tiyang Jawi kedah ngupayakaken supados
kabudayan ingkang awujud folklor , menika mboten ical amargi kabudayan folklor
menika kalebet kearifan local ingkang kedah dipun-jagi utawi
dipun-lestantunaken. Para tiyang sepung inggih kedah gadhah greget kangge
maringi putranipun piwulangan babagan kabudayan menika supados kang putra
mangertos kabudayan ingkang dipun-gadhahi wiwit saking alit sahingga menawi
kang putra sampun diwasa saged nglajengaken menapa ingkang sampun diparingaken
tiyang sepuhipun babagan kabudayan mliginipun folklor ing Jawi menika. Menawi
solusi menika saged kalampahan kanthi sae, kabudayan ingkang wonten saged
tansah ngrembaka lan mboten ical saking papanipun.
Dening
Waliy Asluki
NIM
10205244009
0 komentar:
Posting Komentar